 |
|
|
| nadzieja.pl > infoBiblia > najczęściej zadawane pytania (FAQ) > Biblia..., cz. 9 | |||
 |
|||
|
|
·BIBLIA — HISTORIA PRZEKŁADÓW·
STRONA GŁÓWNA FAQ |
ALKOHOL | AMULETY
| ANTYCHRYST |
ASTROLOGIA Historia Biblii Gdańskiej (Stary Przekład) To siedemnastowieczne polskie tłumaczenie Pisma Świętego. Starania zborów protestanckich o nowe po Biblii Brzeskiej wydanie trwały ponad ćwierć wieku. Początkowym zamysłem wielu, było dokonanie zupełnie nowego przekładu. W 1600 roku jednak, na soborze w Ożarowie powierzono to dzieło Marcinowi Janickiemu, pastorowi zboru reformowanego w Secyminie (sandomierskie). Jednak w 1602 roku postanowiono odłożyć prace do czasu zebrania się superintendentów, aby wyznaczyć do tego wydania rewizorów i „obmyślić pieniądze na opędzenie kosztów”. W 1603 roku na synodzie bełżyckim (lubelskie) postanowiono wydać owe tłumaczenie Janickiego, po uprzednim dokonaniu rewizji, do czego wezwano teologów helweckiego i augsburskiego wyznania oraz przedstawicieli Jednoty Braci czeskich. Ci uczeni mężowie mieli się zebrać w r. 1604 na synodzie w Baranowie (w Sandomierskiem), majątku wojewody brzeskiego, który na ich utrzymanie łożyć obiecał. Na tym synodzie polecono Danielowi Mikołajewskiemu, seniorowi zborów kujawskich i Janowi Turnowskiemu, seniorowi Jednoty czeskiej w Wielkopolsce, aby tłumaczenie Janickiego porównali z Biblią Brzeską, Czeską (1579-1593), Francuską, łacińską Pagninusa i Wulgatą. Mimo starań obydwu mężów Biblia Janickiego nigdy wydaną nie została. Nie wiadomo także, co się stało z jego rękopisem. Mikołajewski zajął się rewizją Biblii Brzeskiej z polecenia różnych synodów. Owocem jego pracy był:
Nowy
Testament Pana naszego Jezusa Chrystusa Trudno powiedzieć, czy ten Nowy Testament zawiera tekst Janickiego. Z listu drukarza Hunefelda do Jednoty wileńskiej z 15 czerwca 1634 r. wynika raczej, że Mikołajewskiego należy uważać za jej tłumacza. Owoc tego współdziałania polskich luteran, kalwinów i braci czeskich, stanowi drugie (po Biblii Brzeskiej) tłumaczenie Biblii Kościołów ewangelickich. Ukazała się ona drukiem 18 listopada 1632 r. w Gdańsku jako:
Biblia
święta: Karta tytułowa ma miedzioryt przedstawiający Mojżesza i Aarona, u góry raj, u dołu zaś scenę „sądu ostatecznego”. Na początku są dwie dedykacje: Krzysztofowi Radziwiłłowi, księciu na Birżach, i Dubinkach, hetmanowi polnemu W.X.L., wnukowi R. Rudego, brata stryjecznego wydawcy Biblii Brzeskiej oraz królowi Władysławowi Zygmuntowi tzn. Władysławowi IV. Z objaśnień liter i niektórych znaków na brzegach w tej księdze używanych, wynika, że podczas prac nad Biblią Gdańską korzystano z:
Tekst hebrajski Starego Testamentu istniał niestety wówczas tylko w specjalnych wydaniach Biblii hebrajskiej i w tzw. poliglotach czyli Bibliach wielojęzycznych. Tłumacz polski przypuszczalnie posługiwał się edycją antwerpijską (1569-1572), opracowaną przez Ariasa Montana, z której korzystali tłumacze Biblii czeskiej. Biblie łacińskie brano pod uwagę głównie przy tłumaczeniu trudniejszych wyrazów w Starym Testamencie. Mimo tylu wzorowych przekładów praca rewizorów była bardzo trudna. Nie było bowiem dokładnych słowników języków biblijnych, nie posiadano naukowych wydań tekstów Biblii, opartych na najlepszych rękopisach, technika przekładowa nie była tak rozwinięta jak w naszych czasach. Biblia Gdańska jest więc zrewidowaną Brzeską — zarówno pod względem formalnym jak i rzeczowym. Nowy Testament zaś jest poprawionym wydaniem rewizji z roku 1606. Jaki jest rezultat tej rewizji? Jak na owe czasy była Biblia Gdańska stosunkowo wierna oryginałowi. W sprawie tego wydania też zapadł wyrok zagłady, podobnie jak na Biblię Brzeską, ale dla panującej kontrreformacji, był już wówczas nie do wykonania, a to ze względu na masowe nakłady dokonywane w kraju i za granicą. Poprawna językowo pozostawała przez ponad trzysta lat Biblią polskich protestantów. Pozostawiła drobny niesmak wśród biblistów przez wstawienie frazy nie występującej w żadnych manuskryptach źródłowych 1 JANA 5,7 (patrz: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament, Cambridge 1883, wyd. III, s. 654), która to fraza zapewne miała służyć odpieraniu poglądów ariańskich, np. znajdujących swój wyraz w Biblii Budnego, które to poglądy odbiły się sporym echem pośród ówczesnej reformacji. W całej swej karierze miała dla protestantów takie znaczenie jak dla katolików Biblia Wujka. Z tego też powodu do XX wieku włącznie wydano ją ponad 20 razy. W 1660 roku w Amsterdamie, w 1738 w Królewcu, w 1768 w Brzegu, w 1179 w Królewcu, w 1810 w Berlinie, w 1823 w Królewcu, w 1836 we Wrocławiu, w 1838 w Poznaniu, w 1840 i 1846 w Lipsku, 1854 i 1860 w Halli, w 1855 bez apokryfów w Poznaniu, w 1857, 1861, 1863, 1864, 1865, 1873 w Berlinie, w 1869, 1876, 1879, 1889, 1890 w Warszawie, a także w 1899 i 1919 r. w Ameryce. Biblia Gdańska używana była przez polskich ewangelików w kościołach do 1975 roku, to jest do wydania Biblii Warszawskiej, a obecnie jest wciąż czytana w domach i doceniania przez wielu ludzi. Informacje o polskich przekładach Biblii Nowy przekład z języków oryginalnych, hebrajskiego i greckiego, tzw. Biblia Warszawska (zwana też jako Nowy Przekład lub Brytyjka), powstał w 1975 r. Tłumaczenie zostało dokonane przez Komisję Przekładu Pisma Świętego Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego i wydane przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne (obecnie Towarzystwo Biblijne) w Warszawie. Najstarszymi zachowanymi rękopisami przekładów ksiąg świętych na język polski są: Psałterz floriański (pochodzący z przełomu XIV i XV w.) oraz Psałterz puławski (XV/XIV w.). Pierwszym całościowym przekładem Starego Testamentu na język polski jest Biblia królowej Zofii, czwartej żony Władysława Jagiełły. W 1551 r. Stanisław Murzynowski dokonał przekładu Nowego Testamentu (luterańska Biblia Królewiecka). Pierwszy pełny, drukowany przekład całego Pisma Świętego na polski (z Wulgaty) ukazał się w Krakowie w 1561 r. Jest to tzw. Biblia Leopolity. W 1563 r. powstała kalwińska Biblia Brzeska (znana też pod nazwą Biblia Radziwiłłowska), kilka lat później, w 1572 r. wydano ariański przekład Szymona Budnego, który znany jest pod nazwą Biblii Nieświeskiej, zaś w 1599 r. katolicki przekład Biblii autorstwa jezuity z Kalisza, ks. Jakuba Wujka. W roku 1632 został wydany luterański przekład Pisma św. (będący poprawioną wersją Biblii Brzeskiej), dokonany przez Daniela Mikołajewskiego, znany pod nazwą Biblii Gdańskiej. W 1965 r. ukazał się katolicki przekład Pisma Św. zwany Biblią Tysiąclecia (dokonany w związku z obchodami Tysiąclecia Chrztu Polski). Natomiast w 1975 wydano trzytomowe dzieło zwane Biblią Poznańską. W 1997 r., nakładem Towarzystwa Biblijnego w Warszawie, ukazało się współczesne katolickie tłumaczenie Pisma Świętego na język polski z języków oryginalnych, dokonane przez ks. bp. Kazimierza Romaniuka. Tłumacz nadał mu nazwę Biblii Warszawsko-Praskiej. W naszym serwisie zamieszczamy do pobrania darmowy program komputerowy do Windows na stronie e-BIBLIA, gdzie znajdziesz kilka tłumaczeń Biblii. Program umożliwia w prosty sposób m. in. wyszukanie konkretnych wersetów Biblii oraz porównywanie tych samych wersetów z różnych przekładów Biblii. Opracowano na podstawie tekstów własnych oraz serwisu biblia.elblag.net; publikacja za zgodą.
|
|
|||||||
|
[
główna |
pastor |
lekarz |
zielarz |
rodzina |
uzależnienia
| kuchnia
| sklep |
|||||||||
|
|
|||||||||
|
© 1999-2003 NADZIEJA.PL Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. |
|||||||||
 |
|
